Donderdag 8-8-2024 een zeer toevallige ontmoeting in Zaandam

Enige tijd geleden werd me gevraagd of ik me wilde aansluiten, bij een op christelijke grondslag gerichte vrijwilligersvereniging, die in Nederland maar ook in Europa vrijwilligerswerk verricht voor minderheidsgroepen.

In mijn geval was de keus dan ook om als vrijwilliger om restauraties te verrichten op Joodse begraafplaatsen, temeer er bijna geen familie meer is die dit nog kunnen onderhouden en ik dit dankbaar werk vind.

Zo gezegd zo gedaan, na het overlijden van mijn vrouw had ik nu ook meer tijd en zeker ook de energie om dit op te pakken en was daarbij een mooie tijdsinvulling.

Het was dan ook op donderdag 8-8-2024 dat we met 3 man sterk op reis gingen om op de Joodse begraafplaats in Zaandam een grote opknapbeurt te gaan verrichten. Veelal benaderd de NIG (Nederlands Israelische Gemeenten)  de stichting maar het kunnen ook plaatselijke initiatieven zijn van Joodse gemeenten. Samen dus in alle vroegte vanaf Hoogeveen richting Zaandam, daar aangekomen werden we begroet door de voorzitter van de Joodse gemeente aldaar. De voorzitter stelde zich voor als zijnde Ruben Boas en wij vertelden ook even wie we waren.

Ruben Boas is dus de voorzitter van de samengevoegde Joodse gemeenten van Zaandam, Alkmaar en Haarlem, zoals hij dat ook zelf uitlegde.
Doordat het aantal gemeenteleden na de 2e W.O niet meer genoeg was om een Joodse gemeente te vormen werd deze samenwerking aangegaan en een nieuwe kehilla (Joodse gemeente) te vormen.

Het was prachtig weer en al pratende werd de vraag aan ons gesteld: waar wonen jullie?

Tja, het antwoord was Drenthe voor alle drie, "zo wat een eind rijden" merkte Ruben op. 

Ruben vertelde dat hij kort geleden ook in Drenthe was geweest, namelijk in Nieuwlande. Huh, antwoorde ik, daar woon ik en hoe dat dan? Het antwoord was achteraf al enigszins te verwachten: "in het Onderduikersmuseum, was het antwoord". Hoe verwonderd voelde ik me, dat is dan ook wel erg toevallig was mijn reactie,  ik was destijds ook één van de oprichters van het museum in 2018 merkte ik op. De complimenten mocht ik vervolgens in ontvangst nemen over de inrichting en het educatieve gedeelte hoe het Onderduikersmuseum dit brengt op een professionele manier. Telefoonnummers uitgewisseld en binnenkort zou de voorzitter opnieuw een bezoek brengen in Nieuwlande maar dan met zijn kleinzonen. 

Dan aan de slag, deze dag hebben we met ons drieën ruim 80 graven voorbereid om grotendeels opnieuw te worden beletterd of te worden ingekleurd.

Deze Joodse begraafplaats in Zaandam was er al vanaf 1898 en wordt ook tevens wat de groenvoorziening betreft, onderhouden door de gemeente Zaanstad. In 2001 is ook het Opbaarhuisje (Metaheerhuisje) gerestaureerd door de gemeente Zaandam. Binnenkort volgt nog de afwerking door de vrijwilligers zodat deze Joodse begraafplaats er weer netjes bij ligt.
Wat er nog komt in de nabije toekomst is nog even afwachten maar ook een gelijksoortig project in Litouwen staat ook op stapel en daar ben ik uiteraard ook wel voor te porren..

Tot slot: persoonlijk bekruipt bij mij af en toe wel eens de twijfel betreft het gedenken of herdenken van oorlogen en of dit nog wel enig nut heeft, zoals we dat o.a op 4 mei ook altijd doen of bij andere gedenkingen m.b.t. de oorlog. De mensheid heeft in zijn algemeenheid de laatste 80 jaar er weinig van opgestoken zo lijkt het althans, zeker niet wat betreft het antisemitisme wat nu meer dan ooit weer de kop opsteekt. De gebrokenheid van deze wereld zie je overal op dit moment in alle heftigheid weer terug: "de wereld bloedt uit duizend wonden", aldus voorganger (Wietse v.d Hoek) van onze kerkelijke gemeente (Baptistengemeente) vaak aanhaalt.

Het Onderduikersmuseum in Nieuwlande moet zeker ook wel gewoon doorgaan en dan maar tegen de stroom in, waarschuwen en in beeld brengen van wat er is gebeurd in de 2e W.O. in onze lokale gemeenschap in Nieuwlande e.o.